Istorijat Knjaževca
Najstariji dokaz ljudske postojbine na teritoriji opštine Knjaževac je pećinski crtež, u ataru sela Gabrovnica, koji datira iz praistorije.
Prostor oko Knjaževca, nekadašnjeg Gurgusovca, naseljavala su razna plemena Tribali, Mezi i drugi, koji su ovdašnju najveću reku nazvali „Tim aqua” (Crna voda). Plinije pominje pleme Timahi, koje živi na ovom prostoru.
Na pragu nove ere u ove krajeve dolaze Rimljani i reku nazivaju Timahus.
Tokom perioda rimske vladavine zna se da su na ovoj teritoriji postojala dva lokaliteta Timacum maisus (Veliki Timok) i Timacum minus (Mali Timok).
Ovim krajevima prošle su mnoge vojske. Mnogo se ratovalo, palilo, razaralo i nanovo gradilo i obnavljalo.
Ovuda su prošle horde Huna i Avara, a za njima prostranu dolinu Timoka naselili su Sloveni. O slovenskom plemenu Timočani i njihovom knezu Bornu, prve vesti potiču iz 818. godine.
Timočani su menjali gospodare. Živeli su pod vlašću Franaka, Bugarske i Vizantije, o čemu svedoče ostaci mnogobrojnih srednjevekovnih naselja i crkvi, sačuvanih u okolini grada.
Turci ovu oblast osvajaju 1396. godine. Turski izvori tek 1455. godine govore da je u Timočkoj nahiji bilo stotinak sela, među kojima je i selo Gurgusovče.
Tri stotine godina kasnije o Gurgusovcu je zapisano da se nalazi na Malom Timoku, koji prolazi kroz varošicu, preko koga se nalazi drveni most.
Timočka palanka, kako su je Turci nazivali, imala je 120 srpskih i 46 turskih kuća, dve džamije, jednu zidanu a drugu drvenu. Imala je dve kafane i dva hana. Na uzvišici je bilo tursko naselje ograđeno palisadom, sa posadom od oko 100 ljudi i nekoliko topova. Ispod je prolazio put Niš-Vidin.
Na sredini je postojao trg, što ukazuje da je Knjaževac, tadašnji Gurgusovac, bio trgovački centar.
O Knjaževcu
Knjaževac je Mala Venecija, leži na tri reke, koje preseca veliki broj mostova, a u centru grada nalazi se staro gradsko trgovačko – zanatlijsko jezgro „Stara čaršija”.
Turističke destinacije
Opština se odlikuje velikim kontrastima u reljefu. Pruža se od mirnih ravnica u dolini Timoka, pa sve do strmih vrhova Srbije na Staroj planini.